Tips voor een fantastische kraamtijd!
Vandaag schrijf ik een blog over de kraamtijd, want hierin een goeie start maken samen met je baby (en je partner) is net zo belangrijk als je goed voorbereiden op je bevalling. Daarom is het ook van belang om in je zwangerschap al na te gaan denken over wat je wilt in je kraamtijd. En ik spreek bewust over kraamtijd en niet over de kraamweek, want die periode om te wennen aan het moederschap, te herstellen, en te ‘landen’ duurt veel langer dan die week waar vaak over gesproken wordt.
Want lieve vrouw, lieve moeder, er is iets in jou veranderd. Je bent (opnieuw) moeder geworden! Eigenlijk was je dat al tijdens je zwangerschap, maar nu is het echt, een baby in je armen waar jij de verantwoordelijkheid voor draagt. En dat kan soms best overweldigend voelen. Het kost even tijd om dat te laten ’landen’. En die tijd mag je ook nemen! Voor dit blog ben ik aan andere moeders gaan vragen wat zij nou prettig vonden in hun kraamtijd of wat zij als minder fijn hebben ervaren. En welke tips zij aan andere moeders zouden willen geven. Daar kwam als allerbelangrijkste tip uit: “neem je rust! En ga niet over je eigen grenzen heen.” Onderaan dit blog vind je alle tips en ervaringen.
Westerse vrouw
Ik weet af en toe niet wat het met ons hedendaagse westerse vrouw is, maar we willen eigenlijk gelijk door. Ergens zouden we het liefst al op dag twee na onze bevalling ons bed alweer uitkomen, zorgen voor het eten, eventjes tussendoor een wasje draaien en ons bemoeien met… Misschien is het een soort van bewijs drang. Van: zie je wel dat wij dit kunnen (wij zijn heus het sterkere soort😉). Of de controle niet uit handen willen/kunnen geven. Ik zie het ook vaak bij moeders tijdens de zwangerschapscursus die ik geef en in het dagelijks leven om mij heen, die behoefte om de controle vast te houden of vooral de (onbewuste) angst om die controle te verliezen.
Maar wat is er nou fijner dan om in alle rust te kunnen wennen aan jouw baby en aan die nieuwe rol in je leven? En om de tijd te nemen om je lichaam te laten herstellen zowel fysiek als mentaal. Wellicht voel jij je hartstikke goed zo net na je bevalling en kun je de hele wereld aan (Woooeehooee hormonen). Maar toch… blijf lekker in bed, doe dutjes, laat het huishouden los en aan andere over. Maak je nergens, maar dan ook nergens druk over. Focus je alleen op je baby en jezelf. Ook voor je baby is het ontzettend belangrijk dat hij/zij in alle rust kan wennen aan dat wereldje buiten de buik. Stel je maar eens voor hoe overweldigend zoiets kan zijn. Als je negen maanden heerlijk in alle warmte, veiligheid, geborgenheid in de buik hebt gezeten, waar je bovendien 24/7 voorzien werd van voeding. Wat een overgang het dan moet zijn!
La cuarentena
In veel culturen nemen ze veertig dagen bedrust in acht. Zo kunnen de weke delen van je bekken weer op zijn plaats komen, (daarom mag je ook absoluut niet tillen vlak na de bevalling) en je lijf zowel fysiek als mentaal ‘sluiten’. In Spanje noemen ze de kraamtijd niet voor niets la cuarentena. Het woord voor veertig en ‘’eenzame opsluiting’’ (al zullen ze het vast niet zo letterlijk nemen). Je baby en jijzelf krijgen wel alle rust, ruimte en tijd om aan elkaar te wennen.
Ik had het daar laatst met een vriendin over en zij zei tegen mij: ‘’maar dat kan toch helemaal niet 40 dagen bedrust nemen? Daar heb je toch simpelweg de tijd niet voor? De boodschappen moeten gedaan worden, het huishouden, er moet gekookt worden en je hebt ook kraamvisite over de vloer dus even een doekje door het toilet en een keer stofzuigen is wel zo fris. Ik snap niet hoe ze dat in al die culturen dan doen hoor, mijn man moest toch echt na een week weer aan het werk.’’ Maar heerlijk zou het wel zijn verzuchtte ze, het is wel een teken dat je jezelf (en daarmee ook je kindje) echt op de eerste plaats zet.
Mijn kraamweek vond in het ziekenhuis plaats, mijn zoontje is met 34 weken geboren. En ook daar kon ik niet echt die volledige bedrust nemen. Ik geloof dat ik vier dagen na de bevalling door het verplegend personeel (uiteraard met alle goede bedoelingen) naar buiten werd gestuurd om eventjes een frisse neus te gaan halen. Mijn zoon kon uiteraard niet mee en bleef boven bij het verplegend personeel. Voor mij voelde dat totaal niet goed, maar ik deed het toch maar, want als het zo stellig tegen me werd gezegd dan zal het vast wel goed zijn.. Toen wist ik helaas nog niet wat ik nu allemaal weet, en ook ik zou mijn kraamtijd heel anders invullen nu. Ook heb ik echt emotioneel afscheid moeten nemen van mijn zwangerschap, ik was nog helemaal niet klaar met zwanger zijn, al was ik uiteraard heel blij met de geboorte van mijn zoontje en opgelucht dat hij gezond was. De vroeggeboorte had best veel impact op mij. En ik mistte het zwanger zijn in het begin behoorlijk, ik was voor mijn gevoel nog helemaal niet klaar voor zijn geboorte. Dit kwam er pas na die eerste weken echt uit. Het wennen aan mijn zoontje en mijn rol als moeder heeft dan ook wel een aantal maanden geduurd.
Zo hadden we het daar samen over en allebei waren we het erover eens dat we veel te snel weer de dagelijkse dingen waren gaan doen, terwijl we liever meer rust hadden genomen. Voor onszelf en voor onze kinderen. Want moesten die collega’s nou echt meteen de tweede week op kraamvisite komen, en alles gepoetst te zijn…?
De 12 tips
1) Doe vooral wat goed voor JOU voelt. Niet wat je denkt dat goed voor je zal zijn, niet wat de kraamzorg denkt dat goed is voor jou, niet wat je moeder/zus/vriendin/partner denkt dat goed is voor jou. Maar vooral wat jij zelf wilt én voelt.
2) Maak een plan voor de kraamtijd tijdens je zwangerschap, wat wil je wel en wat niet?
Denk er bijvoorbeeld aan of je kraamzorg wilt of niet. Misschien wil je liever natuurlijke kraamzorg of een zelfstandig werkende kraamzorg (als je dit wilt schrijf je dan écht op tijd in!). Welke tijden vind je het fijn als de kraamzorg aanwezig is? Welke onderzoeken wil je bij jezelf en je baby wel/niet. Is misschien een postpartum doula iets voor je? Of wellicht helende kruiden? Wat wil je met de placenta? Stuur je meteen de geboortekaartjes of een aantal dagen later? Wie zou je de eerste tijd op kraamvisite willen, of wil je helemaal niemand? (tip: nodig die eerste weken alleen maar mensen uit waar jij je écht goed bij voelt. Die je gewoon weg kunt sturen als je borstvoeding gaat geven of vlak van te voren af kunt bellen als je toch geen bezoek wilt. En waarbij je lekker in je pyjama met een knot op je hoofd op bed kan blijven liggen. Waar het je niet uitmaakt dat het huis wellicht één grote zooi is. Mensen die zelf koffie zetten, met een lekkere maaltijd aankomen en de stofzuiger weten te vinden.😉) Of wil je misschien liever een kraamfeest? Laat het organiseren ervan ook lekker aan iemand anders over. Kan je partner/moeder/zus misschien de eerste periode vrij nemen en je met alles helpen? En stel dit plan, waar nodig, bij tijdens je kraamtijd.
3) Accepteer hulp! Zeg niet: “oh nee dat lukt zelf wel hoor” (zie hierboven controle loslaten). zorg ook na die eerste week voor wat extra hulp, bijvoorbeeld iemand die voor je kookt of een keer komt poetsen.
4) Zorg voor veel huid op huidcontact met je kindje (zie ook mijn blog hierover). Dit zorgt ervoor dat de borstvoeding goed op gang komt en is goed voor de hechting. Veel vrouwen krijgen tijdens de eerste week last van stuwing, warme kompressen voor de voeding of koude kompressen na de voeding kunnen hier bij helpen. Wees niet bang dat je baby te weinig borstvoeding krijgt. Baby’s hebben maar een heel klein maagje in het begin. (zie afbeelding) Dan zijn een paar druppels per keer van de eerste moedermelk, genaamd colostrum, echt genoeg. Na een paar dagen komt je melkproductie echt op gang en zal de melk ook langzaam van kleur veranderen. Dutjes tussendoor, en vooral ontspannen is goed voor de melkproductie. Maak je je hier wel zorgen over of heb je een ander borstvoedingsprobleem, schroom niet om dan contact op te nemen met een lactatiekundige.
5) Na de bevalling krijgen veel vrouwen last van naweeën, dit komt omdat de baarmoeder weer krimpt naar de oorspronkelijke grote en de bloedvaten die naar je placenta liepen afgeknepen worden. Tot een aantal weken na je bevalling kun je nog bloed verliezen. Dit kan wel tot zes weken na je bevalling duren, ook kun je tijdens het vloeien stolsels verliezen. Je verloskundige en kraamverzorgster kunnen controleren of je baarmoeder goed krimpt. Borstvoeding geven bevordert het herstel van je baarmoeder. Vind je zelf dat je teveel bloed/stolsels verliest neem dan even contact op met je verloskundige/zorgverlener.
6) Voedt je baby op verzoek en niet, zoals soms gedacht wordt, om de drie uur. Huilen is een te laat honger signaal, dus begin al met voeden als je baby zoekend om zich heen kijkt, smak geluidjes maakt of gaat zuigen op zijn handen. Dit kan ook prima als je baby nog slaapt je hoeft hem hiervoor niet wakker te maken. Hoe meer rust je neemt in die eerste periode hoe meer je op je baby ingespeeld raakt en zodoende ken je de signalen van je baby veel sneller en beter en weet jij precies waar je baby behoefte aan heeft.
7) Laat je baby bij jou op de kamer slapen, dit is veiliger voor je kindje en zorgt voor meer nachtrust. Zorg dat je je kindje voor het voeden kan pakken zonder dat jij je bed uit hoeft. En voedt gewoon in het donker of met een klein lichtje aan. Verschoon ‘s nachts alleen de luier als je baby gepoept heeft. Dit zorgt ervoor dat ook jij direct weer in die diepe slaap kunt vallen. In mijn zwangerschapscursus vertel ik hier nog veel meer over!
8) Je baby hoeft echt niet elke dag in bad! Als je baby vernix op zijn huidje heeft laat dit dan lekker intrekken, dit werkt antibacterieel, warmte regulerend en is goed voor het huidje. (Zie ook mijn berichtje op facebook hierover.)
9) Geef je baby niet uit handen als dat niet goed voor je voelt. Voel je niet verplicht om je kindje uit handen te geven, ‘’omdat het zo hoort’’ nergens staat dat je kindje uit handen geven aan kraambezoek erbij hoort. Filter je bezoek en stuur ze ook weer weg als je merkt dat het genoeg is geweest, ook al is dit al na een half uurtje.
10) Doe overdag veel dutjes, samen met je baby en voel je daar absoluut niet bezwaard over. Ook na die eerste week, ga tussen de middag gewoon lekker even liggen.
11) Kook vooruit tijdens je zwangerschap, of vraag aan de kraamzorg om dubbele porties te maken. Zodat je altijd iets gezonds in de vriezer hebt liggen. Zorg er sowieso voor dat je veel powerfood in huis hebt liggen na je bevalling, zoals (gedroogd) fruit, noten, havermout, volkorenproducten, groentes etc. om je lichaam een extra boost te geven.
12) En zo zijn er nog een heleboel andere dingen die je tijdens je kraamtijd wel of niet zou kunnen doen. Verdiep je hier goed in en doe vooral wat voor jou het beste voelt. Je zult van heel veel kanten tips en adviezen krijgen, verloskundige, kraamzorg, consultatiebureau, familie etc. Maar vertrouw vooral op je eigen intuïtie, dat moederinstinct heeft het altijd bij het juiste eind!
Ervaringen van andere moeders met hele fijne tips!
Dayenne: Laat je verwennen, blijf lekker in bed. Wen aan je kindje, verwonder je, geniet van t lekkers dat de kraamhulp je brengt. Geef duidelijk je grenzen aan. Ik zat de eerste avond beneden met (te) veel visite en heb daarna besloten direct veel rustiger aan te doen. Ook al is je bevalling nog zo goed gegaan het is een hele speciale gebeurtenis met emotionele/lichamelijke impact. Gun jezelf de tijd of het nou het eerste of tweede of …. kindje is
Mandy: Heel standaard maar geniet van de kraamtijd. Laat je verwennen. Stel alle vragen die je wil stellen en stel ze indien nodig meerdere malen.
Els: Geef jezelf rust en laat de kraamvisite verspreid komen, 1 op een dag is écht genoeg.
Claire: Geniet! Niks moet en niksen mag!
Joyce: De visite nog even uitstellen en je lekker laten verwennen. Blijf ook vooral de eerste dagen lekker in bed. Bij de 1e liep ik de volgende dag alweer rond alsof er niets gebeurd was. Bij de vierde kwam ik trager op gang, maar toen de kraamzorg weg was, pakte ik de volledige drukte weer op en werd na een paar dagen door mijn lichaam teruggefloten en belandde ik met een baarmoederontsteking in het ziekenhuis. Rust, rust, rust is wat mij betreft echt het belangrijkste advies. Doe niets waar je geen zin in hebt. En als je hulp kunt krijgen, neem dat dan aan.
Susan: Onze kraamhulp stuurde visite weer weg, sloop door het huis als een muisje en kon goed luisteren, en ze maakte ook het eten alvast klaar. Wist veel over borstvoeding, warmtezorg en massages. En deed daarnaast ook elke dag een flink stuk van het huishouden. Na de geboorte van onze 1ste luisterde ze ook echt heel goed naar ons. Heel fijn was dat! Dat heeft mijn kraamtijd echt gemaakt.
Karen: Ik raad iedereen aan om thuis en in bad te bevallen, lekker rustig op je gemak in je eigen omgeving, zo kun je rustig de kraamtijd in.
Nan: Ik vond de eerste dag na de geboorte van onze dochter eigenlijk het fijnst. Er was nog geen kraamzorg (onderbezetting) en we hadden het gevoel dat we het zelf wel redde. En onze peuter was nog bij mijn moeder, we hebben heerlijk met zijn drieën elkaar leren kennen, dat was echt fijn. De kraamhulp was ook een topper, maar dat geeft wel meer drukte in je huis. Er moet van alles gebeuren aan controles, borstvoeding moet op gang komen, gewogen worden etc. Dat ‘geleefde’ gevoel heb ik altijd wel. Daarom is het extra belangrijk om ook voor je baby je rust te nemen. Mijn tip is ook vooral als de kraamhulp weg is niet meteen te hard van stapel lopen. Ook ik werd teruggefloten door mijn lijf.
Suyin: Stel visite nog lekker even uit, en neem echt de rust en de tijd om aan elkaar te wennen als gezin. Ook had ik graag willen weten dat borstvoeding niet altijd zo vanzelf gaat zoals sommigen doen lijken en je daar soms echt voor door moet zetten. Met de juiste kennis en informatie.
Tessa: Wij hebben de geboortekaartjes pas vijf dagen na de geboorte op de bus gedaan. Dit was echt heel prettig! Want ik kreeg vanaf toen ook pas de hele lading aan appjes, belletjes en bezoekafspraken. De eerste dagen hadden wij alleen de vrienden en familie die dicht bij ons staan op de hoogte gebracht.
Jellie: Ik vond het heel fijn dat onze kraamverzorgster zo flexibel met ons gezin ‘meerolde’. Ze ondersteunde me ook super met alle adviezen. Mijn tip: zoek echt een kraamverzorgster met wie je een goeie klik hebt, en vraag anders om een andere kraamverzorgster. Want de controles die ze doen zijn soms best intiem. Mijn kraamverzorgster heeft er echt voor gezorgd dat ik zo een fijne kraamtijd heb gehad.
Wendy: Soms is de kraamtijd niet een grote ‘roze wolk’ maar is deze donkergrijs. En dat kan je behoorlijk in de war brengen, want voor je gevoel hoor je toch vrolijk te zijn, hoor je toch meteen van je baby te houden. Als deze gevoelens er niet meteen zijn kun je je daar behoorlijk schuldig over voelen. En je afvragen wat er mis met je is. Ik ben blij dat ik dit met mijn partner heb kunnen bespreken en hij mij ook écht probeerde te begrijpen. En het niet af deed met ach het komt wel goed, of dat iedereen hier wel eens ooit last van heeft. Mijn advies is dan ook, als je deze gevoelens hebt maak ze bespreekbaar met je partner, verloskundige etc. en schaam je hier niet voor, niemand anders dan jijzelf veroordeelt je hierover. Soms duurt het gewoon even (in mijn geval bijna een jaar) voordat die wolk roze wordt.
Zie ook:
Of lees de artikelen over de kraamtijd op: www.kiind.nl
Zodat je optimaal van deze fantastische mooie nieuwe ervaring in je leven kunt genieten!
goed artikel, heel erg bedankt
Over de klik met de kraamverzorgster kan ik meepraten. De eerste was een draak. Competent, dat wel, maar ik vond haar onuitstaanbaar en dominant. Eerst dacht ik dat het aan mijn hormonen lag. Mijn man kreeg echter knallende ruzie met haar. We hebben nu een andere, en ik ben in een soort paradijs terecht gekomen.
Ja wat een verschil kan dat zijn he! Wel super fijn dat er een andere kon komen!
Ik word er zo vrolijk van om van alles te lezen rondom de zwangerschap. Ik geniet elke dag van het blije gevoel dat de zwangere buik me geeft, en het lezen versterkt dat!
Mooie blog over kraamzorg en de kraamtijd tijdens een zwangerschap!